دعای سفر چیست و چه تأثیری برای مسافر دارد؟
دعای سفر، چیزی فراتر از یک نیایش است؛ مثل همراهی نامرئی که حس آرامش و اطمینان را به‌دل مسافر می‌نشاند. دعا سفر با القای انرژی مثبت، کمک میکند که مسافر احساس امنیت بیشتری داشته باشد و با اعتماد به‌مسیرش ادامه دهد. بسیاری از افراد، دعا برای سفر بی خطر را، راهی برای تقویت روحیه و کاهش نگرانی‌ها می‌دانند تا با آرامش‌خاطر سفرشان را آغاز کنند و از هر لحظه‌ی مسیر لذت ببرند.
«بار خدایا، این سفر را برای ما همراه با امنیت، آرامش و سلامت قرار بده و ما را در مسیر خودت به سوی بهترین مقصدها راهنمایی کن.»
دعای سفر چیست؟
دعای سفر برای عزیزان در اسلام برای محافظت، آرامش و موفقیت مسافر در مسیر استفاده می‌شود. این دعا که معمولاً هنگام آغاز سفر خوانده می‌شود؛ شامل آیات و ذکرهایی مانند «سبحان الذی سخر لنا هذا وما کنا له مقرنین» است که درخواست محافظت الهی و سهولت در مسیر را دارد. خواندن دعای سفر باعث می‌شود مسافر با اطمینان و آرامش بیشتری به‌مقصد برسد و از خطرات در امان باشد.
دعا به هنگام مسافرت‌رفتن
گفته شده است به هنگام سفر رفتن این دعا را قرائت کنید:
«اَللّهُمَّ اَنْتَ الصّاحِبُ مِنَ السَّفَرِ وَ الْحامِلُ عَلی ظَهرٍ وَ الْخَلیفَهُ فِی الْاَهْلِ وَ الْمالُ وَ الْوَلَد»
دعا به هنگام سوارشدن بر وسیله
هنگام سوار شدن بر وسیله به جهت مسافرت اول نام خدا را ببرید و بگویید:
«سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَما کنّا لَهُ مُقْرِنِینَ وَ إِنّا إِلی رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ»
دعا به هنگام رفتن به بازار
در حدیث است که به جهت واردشدن به بازار این دعا را بخوانید، در ظاهر و باطن بدی نخواهد رسید:
«اَللّهُمَّ إِني أَسأَلُكَ خَيرِها وَ خَيرِ أَهلِها، وَ أَعُوذُ بِكَ مِن شَرِّها وَ مِن شَرِّ أَهلِها»
دعا به جهت بیرون‌رفتن از خانه
از ابوحمزه ثمالی مروی است که روزی بر در سرای امام سجاد (ع) بودم، چون آن حضرت از خانه بیرون آمد فرمود:
«بِسْمِ اللّٰهِ آمَنْتُ بِاللّٰهِ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللّٰهِ اَللّٰهُمَّ اِنَّ عَرْضِی لَكَ»
دعای مخصوص بیرون‌رفتن از خانه
امام محمد باقر (ع): هر کس در وقت بیرون آمدن از خانه این دعا را بخواند، حق تعالی کارهای دنیا و آخرت او را برآورده میکند:
«بِسْمِ اللّٰهِ، حَسْبِيَ اللّٰهُ، و تَوَكَّلْتُ عَلَى اللّٰهِ؛ اللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَ أُمُورِي كُلِّها، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ خِزْيِ الدُّنْيَا، وَعَذَابِ الْآخِرَةِ»
دعای سفر پیامبر اسلام (ص)
پیامبر اکرم (ص) هنگامی که قصد سفر داشت، پیش از حرکت نزد خانواده‌اش دو رکعت نماز می‌خواند و از خداوند می‌خواست او را سالم به‌سوی آنان بازگرداند. این عمل برای طلب سلامتی و حفظ امنیت در سفر بود. (کنز العمال، ج 6، ص 731، ح 7610)
مستحب است که پس از خواندن نماز، این دعا سفر نیز خوانده شود:
اللهم انی استودعک الیوم نفسی و اهلی و مالی و ولدی و من کان منی بسبیل، الشاهد منهم و الغایب، اللهم احفظنا بحفظ الایمان، و احفظ علینا، اللهم اجمعنا فی رحمتک، و لا تسلبنا فضلک، انا الیک راغبون، اللهم انا نعوذ بک من و عثاء السفر، و کابه المنقلب، و سوء المنظر فی الاهل و المال و الولد فی الدنیا و الاخره، اللهم انی اتوجه الیک هذا التوجه طلبا لمرضاتک، و تقربا الیک، اللهم فبلغنی ما اومله و ارجوه فیک و فی اولیایک یا ارحم الراحمین. (الامان من اخطار الاسفار و الازمان ص 40)
پروردگارا، اکنون خودم، اقوام و خانواده ام، مال و فرزندانم و هرکه را به‌شیوه ای از خانواده و دوستان من است، حاضر و غایب‌شان را به تو می‌سپارمش، خدایا ما را به‌حفظ ایمان در هر جا و مکان حافظ باش و از ما محافظت فرما.
خدایا ما را مورد حمایت و رحمت خودت قرار بده و فضلت را هرگز از ما نگیر. قطعا همه ما فقط و فقط به‌سوی تو راغب و مشتاقیم. خدایا به تو پناه می‌برم از رنج سفر، و اندوه بازگشت، و بدی دیدار در خاندان و مال و فرزند در دنیا و آخرت.
خدایا به تو روی می‌آورم که در این روی‌آوردن، می‌خواهم به‌سوی تو تقرب گزنیم و خشنودی و رضایتت را می‌خواهم. پس مرا به آنچه از تو و اولیایت آرزو می‌کنم و امید دارم برسان، ای مهربانترین مهربانان.
دعای سفر حضرت علی (ع)
أللَّهُمَّ إِنَّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعَثَاءِ السَّفَرِ وَ کَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِی الاَْهْلِ وَ الْمَالِ وَ الْوَلَدِ.
بارالها من از رنج و مشقّت این سفر، و بازگشت پر اندوه از آن، و مواجه شدن با منظره ناخوشایند در خانواده و مال و فرزند، به تو پناه می برم.
دعای سفر امام سجاد علیه السلام
بِسمِ اللَهِ وَ بِاللَهِ وَ مِنَ اللَهِ وَ إِلَی اللَهِ وَ فِی سَبِیلِ اللَهِ
به‌نام خدا و به‌ذات خدا و از خدا و به‌سوی خدا و در راه خدا
اللَهُمَ إِلَیکَ أَسلَمتُ نَفسِی وَ إِلَیکَ وَجَهتُ وَجهِی وَ إِلَیکَ فَوَضتُ أَمرِی
بار خدایا، خود را به تو سپردم و به تو تکیه کردم؛ مرا در پناه خودت نگه دار.
دعای سفر امام رضا (ع)
«بسم اللَّه الرحمن الرحیم خرجت بحول اللَّه و قوته لا بحول منى و لا قوتى بل بحولک و قوتک یا رب متعرضا لرزقک فأتنى به فی عافیة»
مهم‌ترین آثار برکت تلاوت دعای سفر
تلاوت دعای سفر همیشه حس آرامش خاصی به مسافر می‌بخشد و گویی او را در مسیری امن همراهی میکند. روایت است که امام موسی کاظم (ع) توصیه کرده‌اند پیش از هر سفری این دعا را بخوانید تا با قلبی مطمئن راهی شوید.
مهم‌ترین برکت‌های دعا سفر:
- سلامت مسافر
- همراهی و حمایت الهی
- دوری از خطرات در مسیر
دعای سفر در هواپیما
دعای سفر در هواپیما می‌تواند آرامش و اطمینان قلبی را به‌همراه داشته باشد، به‌ویژه زمانی‌که قرار است در دل آسمان و در میان ابرها سفر کنید. خواندن دعای سفر قبل از بلند شدن هواپیما، اعتماد و توکل بر خداوند را تقویت میکند و حس امنیت بیشتری به‌مسافر می‌دهد. این دعا برای سپردن جان به‌خداوند و درخواست سلامت و آرامش در طول پرواز توصیه شده است تا سفر هوایی به‌خوبی و بدون نگرانی سپری شود.
بِسْمِ اللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ
خود و وسیله تا زمانی‌که از آن پیاده شود در پناه خداوند باشد و از آفات و بلایا ایمن می‌شوند.
یا به‌روش دیگر می توانید دعا سفر را بخوانید:
هنگام سوارشدن بر هر وسیله نقلیه‌ای، مانند خودرو یا هواپیما، ابتدا نام خدا را بر زبان جاری کنید و سپس این دعا را بخوانید:
با این توکل و دعا، سفر را بااعتماد و آرامش آغاز کنید.
سبحان الذی سخر لنا هذا و ما کنا مقرنین و انّا الی ربنا لمنقلبون
دعای پرواز
دعای پرواز، مجموعه‌ای از اذکار و آیات الهی است که مسافران برای حفاظت، آرامش و توفیق در سفر هوایی خود می‌خوانند. این دعاها به‌ویژه در زمان برخاستن و فرودآمدن هواپیما توصیه می‌شوند و علاوه‌بر ایجاد حس آرامش، نوعی سپردن دل به خداوند در شرایطی است که کنترل کامل در دست انسان نیست.
مفهوم معنوی دعای پرواز
در پرواز، انسان به‌طور طبیعی احساس رهایی از زمین و نزدیکی به آسمانها را تجربه میکند. همین امر سبب می‌شود دعا در این حالت عمق بیشتری پیدا کند. فرد با یادآوری قدرت خداوند و توکل به او، از هرگونه اضطراب یا نگرانی رها می‌شود. خواندن دعا نوعی پیوند معنوی میان انسان و خالق ایجاد میکند و باور به اینکه خداوند همواره حافظ و نگهبان است، قوت قلبی برای مسافران به ارمغان می‌آورد.
اذکار و آیات توصیه‌شده
بسم الله الرحمن الرحيم
ترجمه: «به‌نام خداوند بخشنده مهربان»
این ذکر برای آغاز هر کاری، به ویژه در هنگام سفر، بسیار توصیه شده است.
توكلت على الله
ترجمه: «توکل بر خداوند»
این جمله به‌ویژه هنگام واردشدن به هواپیما یا پیش از شروع سفر گفته می‌شود تا بر اعتماد به اراده الهی تأکید شود.
آية الكرسي (سورة البقرة – آیه 255)
«اللَّهُ لَا إِلٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ»
خداوند هیچ معبودی جز او نیست، زنده و قائم به ذات است. نه خواب و نه خواب‌آلودگی او را نمی‌گیرد. آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن اوست. کیست که جز به اذن او در پیشگاه او شفاعت کند؟ او آنچه را که در پیش رو و پشت سرشان است می‌داند و آنان چیزی از علم او نمی‌دانند مگر آنچه را که او بخواهد. کرسی او آسمانها و زمین را دربر گرفته و نگهداری آنها برای او هیچ مشکلی ندارد. او بلندمرتبه و عظیم است.
سورة الفيل (سورة 105)
«أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ* أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ* وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ* تَرْمِيهِمْ بِحِجَارَةٍ مِنْ سِجِّيلٍ* فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ»
آیا ندیدی که پروردگارت با یاران فیل چه کرد؟ آیا تدبیر آنان را در گمراهی قرار نداد؟ و بر ضد آنان پرندگانی به‌صورت دسته‌دسته فرستاد که با سنگ‌هایی از گل آنان را سنگ‌باران کردند و آنان را مانند کاه خورده‌شده قرار داد.
اللهم إني أسألك من فضلك ورحمتك
«اللهم إني أسألك من فضلك ورحمتك، فإنك تقدر ولا اقدر، وتعلم ولا اعلم، وانت علام الغيوب»
خداوندا، از تو درخواست می‌کنم فضل و رحمتت را؛ زیرا تو قادر هستی و من قادر نیستم، تو می‌دانی و من نمی‌دانم، و تو عالم به غیب هستی.
سبحان الله وبحمده
پاک است خداوند و ستایش خاص اوست.
این ذکر باعث آرامش روحی و توجه به قدرت الهی می‌شود.
اللهم أنت الصاحب في السفر والخليفة في الأهل
«اللهم أنت الصاحب في السفر والخليفة في الأهل، اللهم إني أعوذ بك من وعثاء السفر وكآبة المنقلب، والحور بعد الكور، ودعوة المظلوم، وغلاء الأسعار، وتكالب الأعداء.»
خداوندا، تو همسفر ما هستی و جانشین ما در خانواده‌مان. خدایا، به تو پناه می‌بریم از سختی‌های سفر و برگشت ناخوشایند، از تغییر حال، از دعای مظلوم، از گرانی قیمت‌ها و از هجوم دشمنان.
این دعای کامل و اذکار عربی برای افزایش ایمنی، آرامش و اعتماد به تدبیر الهی در طول سفرهای هوایی به‌ویژه در هنگام پرواز مفید هستند.
پیشنهاد می‌شود حتما بخوانید: ذکر پرخاصیت صلوات در هنگام هر گرفتاری
دعاهای قرآنی برای دفع بلا در سفر
آیه‌الکرسی (سوره بقره، آیه 255) از دعاهای قرآنی شناخته شده‌ای است که خواندن آن در سفر برای محافظت و امنیت توصیه می‌شود:
”اللَّهُ لَا إله إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ ۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ ۚ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ۚ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۖ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ”
«هیچ معبودی جز خدا نیست و او زنده و پاینده است، هرگز او را کسالت خواب فرا نگیرد تا چه رسد که به خواب رود، اوست مالک آنچه در آسمانها و زمین است، که را این جرأت است که در پیشگاه او به شفاعت برخیزد مگر به فرمان او؟ علم او محیط است به آنچه پیش نظر خلق آمده و آنچه سپس خواهد آمد و خلق به هیچ مرتبه از علم او احاطه نتوانند کرد مگر به آنچه او خواهد، قلمرو علمش از آسمانها و زمین فراتر، و نگهبانی زمین و آسمان بر او آسان و بی‌زحمت است، و او والا مرتبه و با عظمت است. » سوره بقره آیه 255
همچنین، در آیه‌ای دیگر، زمانی که حضرت موسی (ع) به سوی مدین حرکت میکند، از خداوند می‌خواهد که او را به راه راست هدایت کند:
”وَ لَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَآءَ مَدْیَنَ قَالَ عَسَى رَبِّى أَن یَهْدِیَنِى سَوَآءَ السَّبِیلِ” (سوره قصص، آیه 22)
و چون (موسى) به سوى مدین روى نهاد، گفت: امید است که پروردگارم مرا به راه راست هدایت فرماید.
علاوه‌براین آیات، برای امنیت و دفع بلا در سفر خواندن آیات و سوره‌هایی مانند سوره قدر، سوره ناس، سوره صف و سوره توحید نیز همراه با دادن صدقه توصیه شده است. این آیات نه‌تنها به‌مسافر آرامش می‌بخشند، بلکه در برابر خطرات و آسیب‌های احتمالی نیز از او محافظت می‌کنند.
آثار خواندن آيَةُ الْكُرْسى به عنوان دعای سفر برای فرزند
امام صادق (ع) می‌فرماید: هرکس یک‌بار این آیه را تلاوت کند، خداوند او را از هزاران بلا محفوظ می‌دارد؛ کم‌ترین آن، فقر و بزرگ‌ترین آن، عذاب قبر است. همچنین در روایتی آمده است که سرور سخنان قرآن و سوره‌ها، سوره بقره است و سرور سوره بقره، آیةالکرسی.
اَللَّـهُ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ ۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ ۚ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ۚ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۖ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ ﴿٢٥٥﴾ لَا إِكْرَ‌اهَ فِي الدِّينِ ۖ قَد تَّبَيَّنَ الرُّ‌شْدُ مِنَ الْغَيِّ ۚ فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّـهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْ‌وَةِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا ۗ وَاللَّـهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿٢٥٦﴾ اللَّـهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِ‌جُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُ‌وا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِ‌جُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٢٥٧﴾
خداست كه معبودى جز او نيست؛ زنده و برپادارنده است؛ نه خوابى سبک او را فرو مى‌گيرد و نه خوابى گران؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، از آنِ اوست. كيست آن كس كه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند؟ آنچه در پيش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مى‌داند. و به چيزى از علم او، جز به آنچه بخواهد، احاطه نمى‌يابند. كرسى او آسمانها و زمين را در بر گرفته، و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست، و اوست والاى بزرگ. (۲۵۵)
در دين هيچ اجباري نيست راه از بيراهه به‌خوبي آشكار شده است. پس هر كس به طاغوت کفر ورزد، و به خدا ايمان آورد، به يقين، به دستاويزي استوار، كه آن را گسستن نيست، چنگ زده است و خداوند شنواى داناست. (۲۵۶)
خداوند سرور كسانى است كه ايمان آورده‌اند. آنان را از تاريكي‌ها به‌سوى روشنايى به در مى‌برد. ولى كسانى كه كفر ورزيده‌اند، سرورانشان [همان عصيانگران] طاغوتند، كه آنان را از روشنايى به‌سوى تاريكي‌ها به در مى‌برند. آنان اهل آتشند كه خود، در آن جاودانند.(۲۵۷)
جمع‌بندی آنچه که مطالعه کردید…
دعای سفر یکی از نیایش‌های مهم برای حفظ امنیت و جذب برکت در هنگام مسافرت هستند. این دعاها به‌مسافران کمک می‌کنند تا با توکل به‌خداوند، از بلاها و مشکلات در مسیر در امان باشند. با تلاوت دعا سفر، فرد احساس آرامش و اطمینان بیشتری میکند و می‌تواند تجربه‌ای خوشایند و بی‌استرس از سفر خود داشته باشد. دعا برای سفر در فرهنگ‌های مختلف ارزش ویژه‌ای دارند و به‌عنوان ابزاری معنوی برای جذب آرامش و خیر در سفرها شناخته می‌شوند.
